Όταν οι γιατροί ρωτούν, η πληροφορική βρίσκει τις απαντήσεις
Ομάδες από όλο τον κόσμο συμμετέχουν σε διαγωνισμό που συντονίζουν ερευνητές του ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος» και αφορά στην ανάπτυξη «έξυπνων» τεχνολογιών πληροφορικής για πιο γρήγορη και αποτελεσματική ανάκτηση δεδομένων στον τομέα των βιοϊατρικών επιστημών.
Καθημερινά, δημοσιεύονται πάνω από 3.000 νέα επιστημονικά άρθρα σε βιοϊατρικά περιοδικά παγκοσμίως, ένα νούμερο που αντιστοιχεί σε δυο άρθρα το λεπτό. Σε αυτή την πληθώρα νέας πληροφορίας οφείλεται σε μεγάλο βαθμό και η πρόοδος στις επιστήμες της υγείας, που έχει βελτιώσει την ποιότητα της ζωής μας και έχει αυξήσει τη διάρκειά της. Η διαχείριση, όμως, και η αξιοποίηση αυτού του πλούτου γνώσης από γιατρούς και άλλους επιστήμονες, αναμφισβήτητα, συναντά μεγάλες προκλήσεις, όπως η έγκαιρη και βέλτιστη χρήση της διαθέσιμης πληροφορίας για την εξέλιξη της επιστήμης και το όφελος των πολιτών. Σε αυτή την πρόκληση ήρθε να προτείνει λύση το ευρωπαϊκό πρόγραμμα BioASQ που σκοπό έχει την ανάπτυξη συστημάτων πληροφορικής, τα οποία εξασφαλίζουν ότι οι επιστήμονες του μέλλοντος θα μπορούν, κάνοντας ερωτήσεις σε φυσική γλώσσα, να λαμβάνουν εξειδικευμένες απαντήσεις πάνω στο ακριβές αντικείμενο που τους ενδιαφέρει.
Για το σκοπό αυτό, από τα τέλη Απριλίου, «τρέχει» ένας παγκόσμιος διαγωνισμός που καλεί ερευνητικές ομάδες να συμμετέχουν με τεχνολογίες αιχμής, οι οποίες θα βοηθήσουν στην εξέλιξη της τεχνολογίας σε δύο βασικά πεδία. Σε πρώτο στάδιο, οι διαγωνιζόμενοι αναπτύσσουν συστήματα πληροφορικής τα οποία μπορούν να κατηγοριοποιούν αυτόματα τα επιστημονικά άρθρα ανάλογα με τις κύριες έννοιες που αυτά πραγματεύονται. Σε δεύτερο στάδιο, οι διαγωνιζόμενοι καλούνται να αναπτύξουν τεχνολογίες οι οποίες αναγνωρίζουν και συγκεντρώνουν μόνο την εξειδικευμένη πληροφορία που απαντά στην ερώτηση του χρήστη-επιστήμονα και την παρουσιάζουν είτε υπό τη μορφή αποκομμάτων δημοσιεύσεων είτε ακόμα και υπό τη μορφή περίληψης. Σημαντικό πλεονέκτημα αυτών των συστημάτων ερωταπαντήσεων είναι ότι οι ερωτήσεις των ειδικών θα μπορούν να διατυπώνονται σε φυσική γλώσσα, όπως ακριβώς οι ίδιοι θα απευθύνονταν σε ένα συνάδελφο.
Το πρόγραμμα BioASQ ξεκίνησε τον Οκτώβριο του 2012 και θα διαρκέσει δυο χρόνια. Μέσα στον πρώτο χρόνο, και συγκεκριμένα μέχρι το τέλος Αυγούστου, στόχος είναι να αξιολογηθούν συστήματα απ’ όλο τον κόσμο και για τα δύο στάδια του διαγωνισμού. Ο νικητής θα ανακοινωθεί στις 26 Σεπτεμβρίου 2013, σε ειδική ημερίδα που θα ακολουθήσει το ετήσιο συνέδριο CLEF 2013: Conference and Labs of the Evaluation Forum, που θα πραγματοποιηθεί στη Βαλένθια της Ισπανίας. Στη συνέχεια, η ομάδα του BioASQ θα προκηρύξει νέο διαγωνισμό με σκοπό τη βελτίωση των παραπάνω τεχνολογιών.
Στην ομάδα του BioASQ συνεργάζονται ερευνητές συμπληρωματικών ειδικοτήτων από 6 οργανισμούς σε τρεις χώρες: Το Εθνικό Κέντρο Ερευνών και Φυσικών Επιστημών “Δημόκριτος” (συντονιστής), το οποίο συμμετέχει με τα Ινστιτούτα Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών και Βιοεπιστήμης και Εφαρμογών, η γερμανική εταιρεία Transinsight GmbH, το γαλλικό Πανεπιστήμιο Joseph Fourier στη Grenoble, το γερμανικό Πανεπιστήμιο της Λειψίας, το γαλλικό Πανεπιστήμιο Pierre et Marie Curie / Paris 6 και το Τμήμα Πληροφορικής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών. Επιπροσθέτως, ειδικοί βιοϊατρικής από πολλές χώρες συμμετέχουν στη δημιουργία των δεδομένων αξιολόγησης και ένα πλήθος διακεκριμένων επιστημόνων από όλον τον κόσμο συμμετέχουν στην συμβουλευτική επιτροπή του έργου.
Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφθείτε την ιστοσελίδα του έργου BIOASQ http://www.bioasq.org ή επικοινωνήστε με τον συντονιστή του έργου, Γιώργο Παλιούρα paliourg@iit.demokritos.gr.
